چهارشنبه 31 خرداد

اگر آدمی به عمر گذشته خود باز نگرد و بیندیشد که در این مدت چه کمال ها و ترقّیاتی را می توانست به دست آورد، ولی در این باره کوتاهی کرد، آن گاه خود را ملامت می کند و به خود خشم می ورزد و کوتاهی ها را به رخ خود می کشد. در حالی که این حسّ ترحّم و دلسوزی در فطرت او ودیعه ای الهی و قطره ای از دریای بی کران رحمت پروردگار است. این حسّ ترحّم مِلک خود او نیست، بلکه عاریتی و قطره ای از دریای بی کران رحمت خداست.

حضرت آیت الله جوادی آملی، معاد در قرآن، ج 2، ص 133

سه شنبه 30 خرداد

قرآن می فرماید: اگر مردم شهرها ایمان آورده تقوا پیشه سازند، ما درهای برکت آسمان و زمین را بر آنان می گشاییم. با این وجود می بینیم چه بسا کافران بیشتر از مومنان از نعمت های الهی برخوردارند. پاسخ آن است که مال غیر از برکت است. هر مالی برکت نیست. از این رو قرآن می فرماید: مبادا کافران گمان کنند مهلت ما به سود آنان است و برای آنان خیری در پیش دارد. ما به آنان مهلت می دهیم تا بر گناه خود بیفزایند و سرانجام عذابی دردناک و خوارکننده در پیش دارند. (آل عمران)

دوشنبه 29 خرداد

بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در دوران جاهلیت، سیاه ترین دوران زندگی اعراب بود که کمترین اثر از فرهنگ و تمدّن بشری در آن مشاهده می شد. امیر المومنین علی (علیه السلام) با شیواترین سخن، آن بدترین دوران را چنین توصیف می کند: شما از جهت فرهنگی دارای زشت ترین دین و آیین بودید و از نظر معیشتی در بدترین خانه ها زندگی می کردید، آب آشامیدنی شما تیره و غذای شما بدون خورشت و گلوگیر بود. خون یکدیگر را می ریختید، قطع رحم می کردید، بت ها در میان شما برپا و گناه سرتا پایتان را فراگرفته بود...

 حضرت آیت الله جوادی آملی، عصاره خلقت، ص 70

یک شنبه 28 خرداد

پی بردن به معانی باطنی قرآن مخصوص مطهّرون و معصومین (علیهم اسلام) است، لیکن پیروان راستین علمی و عملی آن ذوات نورانی به مقدار پیروی از آنان سهمی از ادراک باطن را خواهند داشت؛ البته همان طور که ظاهر آیات مفسّر یکدیگر بوده و با هم مرتبند، باطن آنها نیز مبیّن همدیگر بوده و با هم پیوند ناگسستنی دارند.

حضرت آیت الله جوادی آملی، قرآن در قرآن، ص 376

شنبه 27 خرداد

اگر کسی بخواهد به «باقی» برسد باید از دام «فانی» برهد، نه تنها از نظر عمل، بلکه از نظر رغبت هم باید از آن فاصله بگیرد. پس زهد برای سالکان، ضرورت است، اما برای کسانی که در اواخر سیر و سلوکند همین زهد خشیت است، یعنی مایه ی هراس است که مبادا در حدّ زهد بمانند و فریب زهد را بخورند و گرفتار خودخواهی و غرور شوند و بگویند ماییم که زاهدانه به سر می بریم.

حضرت آیت الله جوادی آملی، مراحل اخلاق در قرآن، ص 178

جمعه 26 خرداد

معلّم اخلاق تنها ذات اقدس خداوند است، گرچه در کتاب‌های عقلی سخن از معلّم اول، ثانی و ثالث است و ارسطو را معلّم اوّل و فارابی را معلّم ثانی می دانند، ولی نزد ارباب معارف در بین جوامع بشری، معلّم اول وجود مبارک خاتم الانبیاء رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و معلّم ثانی، وجود مبارک علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) است، ولی در کلّ جهان، معلّم اوّل همان معلّم آخر و معلّم آخر، همان معلّم اوّل یعنی ذات اقدس الهی است؛ او معلّم اوّلی است که ثانی ندارد.

حضرت آیت الله جوادی، مبادی اخلاق در قرآن، ص 139

پنج شنبه 25 خرداد

در علم اخلاق ثابت است که انسان تا جان خویش را پاک نسازد و آینه دل را گردگیری و غبارروبی نکند به زیورهای اخلاق و ارزش‌ها دست نمی‌یازد. مایه‌ی همه‌ی ارزش‌ها و منبع اصلی و خاستگاه جوشنده جمیع آنها قرآن حکیم است که گرچه بسیری از آیات آن ناظر به تهذیب روح است ولی بیش از 60 آیه درباره‌ی تزکیه نازل فرموده است.

حضرت آیت الله جوادی آملی، معاد در قرآن، ج2، ص 277

چهارشنبه 24 خرداد

انسان‌ها در اثرپذیری، یکسان نیستند. آنها که از نزاهت روح برخوردارند، گاهی به طور مستقیم و گاهی به طور غیر مستقیم، از ذات اقدس اله و مبادی عالیه، فیض و معارفی دریافت می‌کنند و فضایل نفسانی، نصیبشان می‌شود و انسان صالحی خواهند بود. و آنها که راه آلودگی را طی کرده‌اند، برای تأثیر شیطان در خود، زمینه‌ی مساعدی فراهم کرده‌اند و در نتیجه، خاطرات بد، نقشه های زشت و رذایل نفسانی به آنها القا می‌شود و بر اثر این تأثیر گذاری شیطان، به صورت شیطان ممثّل در می‌آیند.

حضرت آیت الله جوادی آملی، مبادی اخلاق در قرآن، ص 110

سه شنبه 23 خرداد

همان طور که گناه آثار سوء دارد، افراط در کامیابی و زیاده روی در خوردن و نوشیدن حلال نیز مانع طهارت دل و نرمی قلب می گردد. از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) نقل شده است: دل های خود را با پرخوردن و زیاد نوشیدن نمیرانید. زیرا قلب مانند بذر کشت شده است که اگر آب زیاد دریافت کند می پوسد.

حضرت آیت الله جوادی آملی، سروش هدایت، ج4، ص 138

دوشنبه 22 خرداد

هیچ سمّی به اندازه گناه و هیچ آتشی به اندازه ی جهنم، بی رحم نیست؛ زیرا سم و آتش دنیا رحمی نسبی دارد. اتش دنیا انسان را می سوزاند، وقتی سوزاند تا آن حد که انسان احساس درد می کند، درد می کشد اما وقتی بی هوش شد، دیگر دردی احساس نمی کند، اما آتش قیامت و جهنم، آن قدر بی رحم است که دائماً می سوزاند و دائماً هم انسان احساس سوزش می کند و درد می کشد.

حضرت آیت الله جوادی آملی، مبادی اخلاق در قرآن، ص 115