انسان تشنه کام، تنها وامدار سرچشمه است و دیگر از جویبار و رودخانه تشکر نمی‌کند؛ چون آب را سرچشمه به او می‌دهد نه جویبار و آب حیات را خدای سبحان که منبع فیض است عطا می کند. بنابراین، نباید گفت اگر فلان کس یا فلان چیز نبود من هلاک می شدم؛ بلکه باید گفت اگر لطف خدا نبود، هلاک می شدم. حضرت آیت الله جوادی آملی، مراحل اخلاق در قرآن، ص 233
اگر این گرد و غبار طبیعت از چهره‌ی حقیقت آدمی زدوده شود، نه تنها وی طایری معنوی خواهد شد که بال و پر ملکوتی خود را برای حمایت از نوبالان و هدایت پرواز آنان خواهد گشود، چنان که پیامبر اسلام، نه تنها تا اوج «قاب قوسین أو أدنی» پر می کشید، که تا دامنه‌ی قیامت، هر انسان عاشقی را به زیر بال و پر خویش گرفته و در مدار ایمان، آموزش پرواز می دهد.
حضرت آیت الله جوادی آملی، صورت و سیرت انسان در قرآن، ص 284
برای رسیدن انسان به خلافت اللهی که غایت وجودی انسان است، ... باید در کنار سیر بی وقفه‌ی علمی، مراقبت‌ها و محاسبت‌های عملی را گام به گام از ساده ترین برنامه های زندگی آغاز کرد و تا نهایت تهذیب روح و تضحیه‌ی نفس و تطهیر عقل به پیش رفت. دقت در اموری به ظاهر عادی مثل غذای روزانه و توجه به پاکی و حلال بودن آن از نخستین و ضروری‌ترین گام‌های این سیر ملکوتی است، زیرا همین غذا به اندیشه تبدیل می شود.
حضرت آیت الله جوادی آملی، صورت و سیرت انسان در قرآن، ص 158
هیچ نعمتی بالاتر از نعمت معرفت و شهود و یقین نیست. انسانی که حکمت جهان را مشاهده کند، دیگر نام لذت های جهان را لذت نمی نهد. کسی که به مقام یقین برسد، درون جهان و درون خود و دیگران را می بیند. لذا نه به خود متکی است و نه به غیرْ دل می بندد؛ و نه از غیر مدد می طلبد؛ چون می داند چیزی در درون انسان و غیر انسان نیست، اگر او به این مقام رسید هرگز آن محبوب راستین را رها نمی کند و اورا برای خود او می پرستد.
حضرت آیت الله جوادی آملی، حکمت عبادات، ص 48
تاریخ هجری هر کس از نخستین لحظه ی سیر درونی او آغاز می شود و به هر اندزه که این راه را ادامه دهد، عمر او امتداد می یابد. چنین نیست که با چرخش زمین به دور خورشید، سنّ انسان بالا رود و آدمی کامل شود. عمر هر کس محصول هجرت اوست.
حضرت آیت الله جوادی آملی، صورت و سیرت انسان در قرآن، ص 116
خداوند از هر راهی که بخواهد، می تواند انسان را هدایت کند. همیشه چنین نیست که او را از طریق مسجد، مدرسه یا از طریق دوستی خوب و همسایه ای شایسته، هدایت کند، گاه با ایجاد شوق درونی برای علم و آگاهی و گاهی در لحظه ای با دیدن صحنه ای در طبیعت یا به الهامی، زندگی او را متحول می سازد و او را به سوی خود می برد. «یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال»
حضرت آیت الله جوادی آملی، قرآن در قرآن، ص 192
